TÜRKİYE’DE HANEHALKI GIDA HARCAMALARINI ETKİLEYEN SOSYO-EKONOMİK FAKTÖRLER: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Abstract

İnsanlar hayatta kalabilmek içinbeslenme, barınma, giyim gibi birçokşeye gereksinim duyarlar ve harcamayaparlar. Hanehalkı gelirinin nekadarının hangi harcama grubunayapılacağı konusu oldukça önemlidir. Özellikle buharcamaların ön tahmini, bireylere hanehalkı içindeyapacakları harcamaları planlamaları konusundayardımcı olacaktır. Bu çalışmanın ilk amacı,Türkiye İstatistik Kurumu’nun Hanehalkı BütçeAnketi 2007, 2012, 2016 verileri kullanılarakTürkiye'de hanehalkı gıda harcamalarını belirleyenfaktörleri analiz etmektir. Analiz, yarı logaritmikmodel kullanılarak gerçekleştirilmiş ve her birdeğişkenin hanehalkı gıda harcaması üzerindekietkisi ortaya konmuştur. Çalışmanın ikinci amacıise, yarı logaritmik model ve yapay sinir ağlarımodeli ile hanehalkı gıda harcamalarının ön tahminperformanslarını karşılaştırarak literatüre katkısağlamaktır. Modelden elde edilen bulgular, enönemli değişkenlerin hanehalkı reisinin yaşı, eğitimseviyesi, geliri, medeni durumu ve konuta aitözellikler olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmadatahmin edilen modeldeki potansiyel doğrusalolmama durumundan dolayı, yapay sinir ağımodeli, alternatif bir tahmin yöntemi olarakkullanılmıştır. Yarı logaritmik ve yapay sinir ağımodelleri arasındaki ön tahmin performanslarıkarşılaştırıldığında, yapay sinir ağı modelinin dahaiyi bir alternatif olduğu görülmüştür.