Açık Kalp Cerrahisi Yapılan Hastalarda Öz Yeterliliğin İlaç Uyumu ve Yaşam Kalitesine Etkisi

Abstract

Amaç: Araştırma açık kalp cerrahisi yapılan hastalarda öz yeterliliğin ilaç uyumu ve yaşamkalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu araştırmaya daha önce açık kalp cerrahisigeçiren 132 hasta dahil edildi. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Barnason EtkililikBeklenti Ölçeği Kardiyak Cerrahi Versiyonu (BEBÖ), Morisky 8-maddeli ilaca uyum anketi (MMAS-8) ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, MannWhitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon analizi kullanıldı.Bulgular: Hastaların ölçeklerden aldıkları puan ortalamaları BEBÖ:43.50±5.90, MMAS-8:5.32±1.90, SF–36 fiziksel özet skor: 36.40±9.54 ve SF-36 mental özet skor: 37.74±9.20’dir.Araştırma grubunun BEBÖ alt boyutlarından en yüksek öz bakım, (13.00± 2.16) en düşük isefiziksel (8.00±1.41) alt boyutundan puan aldığı görüldü. Hastaların SF-36 alt boyutlarından endüşük fiziksel rol güçlüğü 21.78±31.25, en yüksek ise ağrı 65.09±25.46 alt boyutundan puan aldığısaptandı. Öz etkililik düzeyi ile ilaç uyumu arasında ilişki bulunmazken, yaşam kalitesi arasındaanlamlı ilişki bulundu (p<0.05). Barnoson Etkililik Beklenti Ölçeği puanları artarken SF-36 fiziksel vemental özet skorları da arttı.Sonuç: Araştırma sonucunda hastaların öz etkililik düzeylerinin orta, ilaç uyumlarının düşük veyaşam kalitelerinin kötü olduğu belirlendi. Hastaların öz etkililik düzeylerini, ilaç uyumlarını veyaşam kalitelerini arttırmaya yönelik sürekli eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmesinin yararlıolacağı düşünülmektedir.