Çalışan Sesliliğinin Öncülleri ve Sonuçları: Türkiye Örnekleminde Gerçekleştirilen Araştırmalar Bağlamında İlgili Yazının Genel Değerlendirmesi ve Bir Meta-Analiz Çalışması

Abstract

Amaç – Bu araştırmanın amacı, çalışan sesliliği kavramına ilişkin Türkiye örnekleminde gerçekleştirilenaraştırmalar bağlamında sistematik bir inceleme ve değerlendirme yapmaktır. İlk kısımda, alandakiaraştırmacıların metodolojik yönelimleri incelenmiş, daha sonra ise çalışan sesliliğinin hangi öncül vesonuç değişkenleri ile ilişkilendirildiği tespit edilerek genel bir modele ulaşılmıştır. İkinci kısımda,alandaki araştırmalarda edinilmiş bulguları sentezlemek suretiyle 6 meta-analiz çalışmasıkurgulanmıştır.Yöntem – Araştırmada Schmidt ve Hunter’ın (2015) esaslarını ortaya koyduğu psikometrik meta-analizyöntemi takip edilmiş ve veri analizinde Comprehensive Meta-Analysis (CMA) yazılımı kullanılmıştır.Araştırma kapsamında gerçekleştirilen 6 farklı meta-analizde, etki büyüklüğü değerlerininhesaplanmasında korelasyon değerleri kullanılmıştır.Bulgular – Türkiye örnekleminde gerçekleştirilmiş 21 araştırmadan elde edilen 23 veriyi (k) kullanarakyapılan meta-analizlerde (N=7734), çalışan sesliliği ile psikolojik rahatlık ve etik iklim arasında güçlüdüzeyde, lider-üye etkileşimi arasında orta düzeyde, çalışan performansı arasında zayıf düzeyde pozitifyönlü anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Çalışan sesliliği ile örgütsel adalet ve işten ayrılma niyetiarasındaki ilişkiye yönelik olarak yapılan meta-analizlerde ise istatistiksel olarak anlamlı sonuçlaraulaşılmamıştır.Tartışma – Bu araştırmanın sonuçları genel anlamıyla değerlendirildiğinde, ulusal yazında çalışansesliliği alanının hala bakir kabul edilebilecek bölümlerinin bulunduğu sonucuna ulaşılabilir. Alan, gerekyaklaşım ve metodoloji bakımından gerekse araştırma değişkenleri bakımından çeşitlendirilipzenginleştirilmeye ihtiyaç duymakta ve araştırmacılara, buna olanak sağlayacak potansiyelivadetmektedir.