BAŞBAKAN REFİK SAYDAM

Abstract

Refik Saydam Türkiye Cumhuriyeti’nin dördüncü başbakanı olup, 11 ve 12. Hükümetleri kurmuştur. Onun asıl eğitimi Osmanlı Devleti dönemi Askeri Tıbbiye ’sinde olmuştur. Özellikle ihtisasını bulaşıcı hastalıklarla mücadele konusunda yapmıştır. Bulduğu bir aşı ile tıp literatürüne de geçmiştir. Trablusgarp, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele yıllarında cephe gerisinde sağlık alanında hizmetleri vardır. Bu nedenle de genel olarak siyasetçi yönünden ziyade sağlıkçı tarafı ile tanınmaktadır. Mustafa Kemal ile Trablusgarp Savaşı’nda tanışmış, daha sonra onunla Samsun’a çıkan ekip arasında yer almıştır. Mustafa Kemal’in güvendiği kişiler arasında yer alır. Bu nedenle İlk TBMM’de Doğubayazıt mebusluğu yapmıştır. Aynı zamanda Milli Savunma Vekâlet’ine bağlı Sıhhiye Daire Başkanı olarak da görev almıştır. Daha sonra Sağlık Bakanı olmuştur. Ülkemizde pek çok ilde hastanelerin, çocuk bakım istasyonlarının, İstanbul ve Ankara’da Verem Savaş Dispanserlerinin kurulmasında önemli rol oynamıştır. 1931-38 yılları arasında Milli Eğitim ve Maliye bakanlığı yapmıştır. İsmet İnönü’nün başbakanlıktan ayrılması ile birlikte kabineden istifa etmiş, İnönü yanında yer almıştır. Atatürk’ün ölümünden sonra İnönü Cumhurbaşkanı görevini üstlenmiş, Celal Bayar’ın başbakanlıktan istifası ile 1939-1942 yılları arasında Başbakanlık yapmıştır. II. Dünya savaşına rastlayan bu dönemde İsmet İnönü’nün politikasının en büyük destekçisidir. Bu bağlamda döneminde Türkiye’nin dış politikasının belirleyicisi İnönü olmuştur. Akıllara Dr. Refik Saydam’ın Türk Siyasi Tarihi’ndeki yeri nedir? sorusu gelmektedir. Çalışmanın konusu Türk siyaset tarihi ve demokratikleşme süreci içerisinde Başbakan Refik Saydam’ın yerini belirlemeye yönelik olacaktır.