GÜÇ BİRLİĞİ KARŞISINDA ADNAN MENDERES’İN SİYASİ MANEVRASI: VATAN CEPHESİ (MANİSA ÖRNEĞİNDE)

Abstract

1957 seçimleri sonrası Demokrat Parti (DP) iktidarı iki temel sorun ile karşı karşıya kalmıştır. Bu sorunlardan ilki ekonomik diğeri de siyasi alanda yaşanmıştır. İktidarın özellikle 1958’den itibaren almış olduğu ekonomik tedbirler, hayat pahalılığına neden olmuş ve buna bağlı olarak geçim sıkıntısı ortaya çıkmıştır. Bu durum halk arasında huzursuzluğa ve DP’ye karşı desteğin zayıflamasına neden olmuştur. Siyasi alanda Ekim 1958’de Türkiye Köylü Partisi (TKP) ve Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) ile birleşerek Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) ismini aldı. Fakat TKP’nin teşkilatlanmasını ülke geneline yaymakta başarısız olması CMP’ye katılmasına neden olduğu söylenebilir. Ayrıca, Kasım 1958’de Hürriyet Partisi’nin (HP) CHP ile birleşmesi DP karşında Milli Muhalefet Cephesinin (Güç Birliği Cephesi) oluşmasına neden olmuştur. Muhalefetin Güç Birliği, iktidarı ortadan kaldırmak ve azalan halk desteğini sağlamak amacıyla Adnan Menderes yurt gezilerine çıkmıştır. Vatan Cephesinin oluşturulması fikri, muhalefetin Güç Birliği Cephesini kurmasının hemen sonrasında ortaya oluşmuştur. 12 Ekim 1958’de Menderes, DP Manisa İl Kongresinde yapmış olduğu konuşmasında Vatan Cephesinin kurulmasını istemiştir. Celal Bayar’ın da desteği ile 1958 yılının sonlarına doğru ülkenin her yerinde Vatan Cephesi şubeleri açılmaya başlamıştır. Vatan Cephesinin Manisa ve ilçelerindeki teşkilatlanması, Vatan Cephesine katılımların nedenleri Başbakanlık Cumhuriyet Arşiv belgeleri ve dönemin basın yayın organlarından konu ile ilgili çıkan haberler taranıp incelenerek ele alınacak ve değerlendirilecektir. Manisa özelinde Vatan Cephesinin teşkilatlanması incelenirken, ülke genelinde DP’nin kendini meşrulaştırma ve muhalefeti engelleme çabaları ele alınacaktır.