Obez ve obez olmayan çocuklarda aterosklerotik belirleyiciler ve bunların vücut kompozisyonu ile ilişkisi

Abstract

Son yıllarda yapılan çalışmalarda aterosklerozis için risk faktörlerinin çocukluk ve adolesanda var olduğu ve damar duvarındaki ateromatöz değişikliklerin erken yaşlarda ortaya çıktığı kanıtlanmıştır. Çocukluk çağının giderek artan sorunu olan obezitede lipid değişiklikleri ve ateroskleroz riski artmaktadır. Bu çalışmada amacımız, obez ve obez olmayan çocuklar arasında lipid profili ve aterosklerotik belirleyiciler arasında fark olup olmadığını saptamak ve her iki grupta lipid düzeylerinin ve aterosklerotik belirleyicilerinin vücut ağırlığı parametreleri ile olan ilişkisini belirlemektir. Bu amaçla çalışmaya 22 obez, 89 obez olmayan çocuk alındı. Çocukların boy ve vücut ağırlıkları ölçüldü. Vücut kitle indeksi (VKİ) kg/$m^2$ ve rölatif tarı hesaplandı. Lipid profili, ApoA-1, Apo B ve Lp(a) düzeylerini belirlemek için 12 saatlik açlıktan sonra kan alındı. Obez çocuklarda trigliserid düzeyleri obez olmayanlara göre anlamlı yüksek saptandı (p=0,00). Apo A-l ve Apo B düzeyleri ise obez olmayan çocuklarda anlamlı olarak yüksekti (p<0,01). Obez grupta rölatif ağırlık ile trigliserid düzeyi arasında anlamlı ilişki vardı (r= 0.511, p<0,05). Obez olmayan grupta özellikle vücut kitle indeksi (VKİ) ile HDL kolesterol arasında negatif ilişki (r=-0.280, p<0.05), ağırlık ile de LDL kolesterol arasında pozitif yönde anlamlı ilişki belirlendi (r= 0.218, p<0,05). Obez çocuklarda bel/kalça oranı obez olmayanlara göre anlamlı yüksek bulundu (p<0.005). Obez çocuklarda bel/kalça oranı ile total kolesterol (r=0.438, p=0.004) ve Apo B (r=0.495, p=0.002) arasında pozitif yönde orta derecede anlamlı ilişki saptandı. Obezitede önemli bir aterosklerotik belirleyici olan trigliserid düzeyleri arttığı için ateroskleroz riski artabilir. Obez olmayanlarda ise HDL ve LDL kolesterol düzeyleri daha önemlidir. Bel/kalça oranı ile belirlenen vücut yağ dağılımı özellikle obezitede önemli olup, üst bölgede yağ birikimi total kolesterol ve aterosklerotik özelliği sahip olan Apo B düzeylerini arttırmaktadır.

Current studies proved that risk factors for atherosclerosis exist in children and adolescents and atheromatous changes of the vessel wall are initiated in early ages. Obesity which is an enhancing problem of childhood increases lipid alterations as well as the risk of atherosclerosis. The aim of this study is to detect if there is a difference in lipid profile and atherosclerotic determinants of obese and nonobese children and to evaluate the relationship of body weight parameters with lipid levels and atherosclerotic determinants. The study consisted of 22 obese, 89 nonobese children. Weight and height of these children were measured. Body mass index and relative weight were calculated. Blood was withdrawn following a 12 hour fasting period to determine the lipid profile, Apo A1, Apo B and Lp(a) levels. Trigliseride levels were significantly higher in the obese children when compared to the nonobese ones (p=0.00) while Apo A-1 and Apo B-1 levels were significantly higher in the nonobese group (p&lt;0.01). There was a significant correlation between the trigliseride levels and relative weight in obese children (r=0.511, p&lt;0.05). In the nonobese group, the correlation between body mass index and HDL cholesterol was negative (r=-0.280, p&lt;0.05) while the correlation between weight and LDL cholesterol was positive (r-0.218, p&lt;0.05). Waist to hip ratio was found to be significantly higher in the obese group when compared to the nonobese one (p&lt;0.005). There was a significant positive relationship between waist to hip ratio and total cholesterol (r=0.438 p=0.004) as well as ApoB (r=0.495 p=0.002) in obese children. Atherosclerosis may increase in obesity owing to the increase in trigliseride levels which is an important determinant of atherosclerosis. On the other hand, HDL and LDL cholesterol levels are more important in non-obese children. Body weight distribution determined by the waist to hip ratio was especially significant in obesity and fat accumulation especially in upper body increased total cholesterol and atherosclerotic ApoB levels.