Dünya sağlık örgütü – Avrupa “yaşlanma tutumu anketi (AAQ)” Türkçe sürümünün (AYTA-TR) psikometrik özellikleri

Abstract

Giriş: Bu çalışma Dünya Sağlık Örgütü - Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi Türkçe sürümünün psikometrik çözümlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem ve Gereç: Toplam 24 sorudan oluşan DSÖ - Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AYTA), her biri 8 soru içeren üç boyuttan (Psikososyal Kayıp -PK, Bedensel Değişim –BD ve Psikososyal Gelişme –PG ) (min 8 max 40) oluşur. Puan arttıkça algılanan yaşam kalitesi de iyileşmektedir. Bu çalışmada, 22merkezli AB 5.çerçeve QLRT-2000-00320 projesinin Türkiye verileri (n=833) sunulmuştur. Güvenilirlik (iç tutarlılık, madde analizi) ve Geçerlilik analizleri (Yapısal, Birleşim-Ayrışım geçerliliği ve Bilinen gruplar) uygulanmıştır. Bulgular: Yaşlılarının %38.7’si erkek, %32.3’ü evde desteksiz yaşamaktadır.Yaş ortalaması 72.7± 6.1’dir. PK, BD ve PG boyutlarının alfa değerleri sırasıyla 0.75, 0.74 ve 0.62dir. ’dir. BD boyutunda yer alan 7 no-lu soru ve PG boyutundaki 4 nolu soru iç tutarlılığı bozmaktadır. Yaş ve Gelir algısı kötüleştikçe tüm boyut skorları düşmektedir (p<0.05). Gelirden ve nesnel sağlıktan en çok etkilenen alan BD alanıdır (EB=0.50). PK ve BD skorları, evli, evde destek alarak yaşayanlarda daha yüksektir (p>0.05). Doğrulayıcı faktör analizi, BD boyutunda tatmin edici (RMESEA= 0.09; KU‹=0.93) PK boyutunda sınırda, PG boyutunda zayıf uyum göstermiştir. WHOQOL-BREF, WHOQOL- OLD ve YDÖ ile AYTA-TR olumlu birleşim-ayrışım geçerliliği göstermiştir. Sonuç: Bu araştırmanın bulguları ATYA-TR’nün Türk yaşlılarında kullanılabileceğini ancak Psikososyal Gelişme boyutundan elde edilecek sonuçların dikkatle yorumlanması gerektiğini ortaya koymuştur.

Introduction: This study was carried out for psychometric analysis of the Turkish version of the WHO &amp;#8211; Atittudes of Aging Questionnaire (AAQ). Materials and Method: AAQ consists of 24 items classified in three domains (Psychosocial Loss-PL; Physical Change-PC and Psychological Growth-PG) with 8 items each (min8 max40). Turkish centre results are presented in this EU FP 5th funded international project (n=833). Internal consistency analysis, Construct validity, Convergent - Divergent validity and Known Groups validity were used. Results: 38.7 % of the sample was male, with a mean age 72.7&plusmn; 6.1. Alpha values of the domains PL, PC ve PG were 0.75, 0.74 and 0.62 respectively. 7th item of the PC and 4th item of the PG violate the internal consistency. BD was the most affected domain by income and objective health (ES=0.50). PL and PC scores were higher among married and who received support( p&gt;0.05). CFA resulted acceptable fit for PC domain (RMESEA= 0.09;CFI=0.93); borderline for PC domain and a poor fit for PG domain. Satisfactory covergent-divergent validity results were obtained between WHOQOL and AAQ scales. Conclusion: Results revealed that psychometric properties of Turkish version of theAAQ can be used for the assessmnet of the attitudes of aging but Psychosocial domain results should be interpreted with caution.